Հայաստանի Հանրապետության Վայոց ձորի մարզի Արենի համայնքի ավագանու նիստում քննարկման է դրվել «ԱՐԵՆԻ ՈՒԱՅՆ ՀՈԹԵԼ» ԲԲ ընկերությանը (այսուհետ նաև` Ընկերություն) 2019 թվականի հոկտեմբերի 09-ին տրված թիվ 51 շինարարության թույլտվության ժամկետը երկարաձգելու հանգամանքով պայմանավորված` Ընկերությանը վարչական տույժի ենթարկելու հիմքերի առկայության հարցը, որի քննարկման համար հիմք է հանդիսացել Ընկերության դիմումը:
Մասնավորապես, Ընկերությունը 2022 թվականի փետրվարի 01-ին դիմել է Արենի համայնքի ղեկավարին` խնդրելով երկարաձգել վերոնշյալ շինարարության թույլտվության ժամկետը _20____ (__քսան_) ամիս ժամկետով: Դիմումին կից Ընկերության կողմից ներկայացվել է բացատրություն-հիմնավորում, որով ներկայացվել են շինարարության թույլտվությամբ սահմանված ժամկետն Ընկերության կողմից պահպանվելու անհնարինության և ժամկետը չպահպանելու պատճառների հարգելիության մասին Ընկերության փաստարկները և հիմնավորումները:
Ընկերության կողմից ի թիվս այլնի նշվել է, որ շինարարության թույլտվությամբ սահմանված ժամկետը չպահպանելու համար իրավական պատասխանատվություն է սահմանված Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի 1541 հոդվածով, այսինքն` տվյալ արարքը դասակարգված է որպես վարչական զանցանք, ուստի դրա առկայությունը պարզելու և վարչական պատասխանատվության միջոցներ կիրառելու հարցը քննարկելիս անհրաժեշտ է հաշվի առնել, թե անձի գործողություններում առկա՞ է արդյոք նրա մեղքը, որը հանդիսանում է զանցանքի առկայության և պատժելիության առանցքային նախապայման:
Վերոնշյալի համատեքստում Ընկերության ներկայացուցիչը վկայակոչել է, որ Հայաստանի Հանրապետությունում, պայմանավորված առկա առողջապահական լրջագույն վտանգով, Կառավարության որոշմամբ 2020 թվականի մարտի 16-ից մինչև 2020 թվականի սեպտեմբերի 11-ը հայտարարված է եղել արտակարգ դրություն, իսկ 2020 թվականի սեպտեմբերի 11-ից մինչ օրս` սահմանված է կարանտին, և այդ հանգամանքներով պայմանավորված` արդեն շուրջ 2 տարի շարունակ Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված են տեղաշարժվելու և տնտեսական գործունեություն իրականացնելու ազատությունների էական սահմանափակումներ, որոնք էապես դժվարացնում են մինչ այդ իրավական ռեժիմների առաջացումը պլանավորված շինարարության իրականացումն ու ավարտը այն ժամկետներում, որոնք ի սկզբանե պլանավորվել են ու համարվել իրատեսական:
Ընկերության ներկայացուցիչը շեշտել է նաև, որ ՀՀ արտակարգ դրության պարետի համապատասխան որոշումներով 2020 թվականին շուրջ 6 ամիս անընդմեջ, ընդ որում` շինարարության լավագույն ժամանակահատված համարվող շրջանում, ՀՀ-ում ընդհանրապես արգելված է եղել շինարարության իրականացումը, իսկ դրանից հետո թույլատրվել է իրականացնել մի շարք սահմանափակումներով և լրացուցիչ պահանջներով, որոնք համակցությամբ վնասել են իրականացվող աշխատանքների բնականոն տեմպին:
Փաստորեն, Ընկերությունն իր ներկայացուցչի պնդմամբ գրեթե ամբողջությամբ զրկվել է պլանավորված շինարարության ժամկետում ներառված երկու սեզոններից մեկում շինարարություն իրականացնելու հնարավորությունից, ինչը և անհնարին է դարձրել շինարարության ավարտը նախապես պլանավորված ժամկետներում:
Ընկերության ներկայացուցիչը վկայակոչել է նաև 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից սկսված պատերազմը և դրանով պայմանավորված` Հայաստանի Հանրապետությունում հայտարարված ռազմական դրությունն ու զորահավաքը, որոնք ևս էապես վնասել են իրականացվող շինարարությանը և ոչ պակաս խոչընդոտներ են առաջացրել շինարարության համար, ընդ որում` խոչընդոտները պատերազմի ավարտով չեն ավարտվել և շարունակվել են նաև հետպատերազմական շրջանում` առնվազն մինչև 2021 թվականի հուլիս ամիսը, այսինքն` ներառել են նաև երկրորդ շինարարական սեզոնի զգալի մասը:
Այսպիսով, Ընկերության դիրքորոշումն այն է, որ շինարարության թույլտվությամբ սահմանված 24-ամսյա ժամկետից ավելի քան 15 ամսվա ընթացքում Ընկերությունը փաստացի զրկված է եղել շինարարությունը լիարժեք ծավալներով իրականացնելու հնարավորությունից, ինչը պայմանավորված է եղել Ընկերության մեղքից անկախ առաջացած հանգամանքներով, Ընկերության բնորոշմամբ` ֆորս-մաժորային իրավիճակով, որը ներառել է շինարարության թույլտվության ժամկետում ներառված ամենաբարենպաստ ժամանակահատվածի մեծ մասը և այդպիսով անհնարին է դարձրել շինարարության ավարտն այն ժամկետում, որը նշված է շինարարության թույլտվության մեջ:
Ընկերության ներկայացուցիչը խնդրել է նաև հաշվի առնել, որ Ընկերությունը մեծածավալ ներդրումային ծրագիր է իրականացնում սահմանամերձ համայնքում, և ծրագրի բարեհաջող ավարտը նպաստելու է նաև համայնքի զարգացմանը:
Վերոգրյալի հաշվառմամբ Ընկերությունը խնդրել է հաստատված համարել, որ տեղի ունեցած ժամկետի չպահպանման մեջ բացակայում է Ընկերության մեղքը և այդ հիմքով զերծ մնալ Ընկերության նկատմամբ վարչական պատասխանատվության միջոցներ կիրառելուց:
Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի 9-րդ հոդվածի համաձայն` Վարչական իրավախախտում (զանցանք) է համարվում պետական կամ հասարակական կարգի, քաղաքացիների իրավունքների և ազատությունների, կառավարման սահմանված կարգի դեմ ոտնձգվող հակաիրավական, մեղավոր (դիտավորյալ կամ անզգույշ) այնպիսի գործողությունը կամ անգործությունը, որի համար օրենսդրությամբ նախատեսված է վարչական պատասխանատվություն:
ՀՀ սահմանադրական դատարանն իր որոշումներից մեկով արձանագրել է, որ վարչական պատասխանատվության սկզբունքներից է «պատասխանատվությունը մեղքի համար» սկզբունքը, ինչը նշանակում է, որ վարչական տույժը (պատասխանատվությունը) կարող է կիրառվել միայն վարչական իրավախախտում կատարելու մեջ մեղավոր անձի նկատմամբ: Հետևաբար` մեղքը, որպես վարչական զանցակազմի սուբյեկտիվ կողմի պարտադիր տարր, հանդիսանում է վարչական պատասխանատվության իրավական միակ նախապայմանն ու նախադրյալը(տե՛ս ՀՀ սահմանադրական դատարանի 2010 թվականի հոկտեմբերի 12-ի թիվ ՍԴՈ-920 որոշումը):
ՀՀ սահմանադրական դատարանն այլ դեպքում անդրադառնալով վարչական իրավախախտման սուբյեկտի մոտ մեղքի հնարավոր տարատեսակներին ու դրանց բովանդակությանը` արձանագրել է, որ սուբյեկտը մի դեպքում` դիտավորությամբ, մեկ այլ դեպքում` անզգուշությամբ զանցանք կատարելիս«գիտակցում է», «կանխատեսում է» իր գործողության կամ անգործության հակաիրավական բնույթը (տե՛ս ՀՀ սահմանադրական դատարանի 2012 թվականի սեպտեմբերի 19-ի թիվ ՍԴՈ-1048 որոշումը):
Մեկ այլ որոշմամբ ՀՀ սահմանադրական դատարանը, կրկին անդրադառնալով իրավական պատասխանատվության միջոցների իրավաչափությանը, ոչ իրավաչափ է համարել անձի կողմից բացասական հետևանքների կրումը` իր մեղքից անկախ պատճառով: Նույն որոշմամբ Սահմանադրական դատարանը զարգացրել է ՍԴՈ-920 որոշմամբ արտահայտված իրավական դիրքորոշումը և ձևակերպել, որ պատասխանատվության հանրային-իրավական սկզբունքների, այդ թվում` մեղքի առկայությունն անհրաժեշտ է ոչ միայն վարչական, այլև, ընդհանրապես, իրավական պատասխանատվության ցանկացած միջոցի կիրառման համար(տե՛ս ՀՀ սահմանադրական դատարանի 2014 թվականի հունիսի 03-ի թիվ ՍԴՈ-1153 որոշումը):
Այսպիսով, Սահմանադրական դատարանի վերոնշյալ իրավական դիրքորոշումների և վերոգրյալ իրավանորմերի համակարգային վերլուծությունը վկայում է, որ իրավական պատասխանատվության ցանկացած միջոցի, ներառյալ` վարչական տույժի կիրառումը, հնարավոր և թույլատրելի է բացառապես այն դեպքում, երբ ենթադրյալ իրավախախտումը թույլ է տրվել համապատասխան սուբյեկտի մեղքով:
Տվյալ դեպքում քննարկելով Ընկերության դիմումը, լսելով Ընկերության փաստարկները և հիմնավորումները, հիմք ընդունելով վերոնշյալ իրավանորմերը և Սահմանադրական դատարանի մեկնաբանությունները, Ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության <<Տեղական ինքնակառավարման մասին>> օրենքի 18-րդ հոդվածի 1-ին մասի 42-րդ կետի պահանջով, Արենի համայնքի ավագանին ո ր ո շ ում է ՝
1.«ԱՐԵՆԻ ՈՒԱՅՆ ՀՈԹԵԼ» ԲԲ ընկերության կողմից Արենի համայնքի սահմաններում 2019 թվականի հոկտեմբերի 09-ի թիվ 51 շինարարության թույլտվության հիման վրա իրականացվող շինարարությունը սահմանված ժամկետում չավարտելու պատճառները համարել հարգելի` պայմանավորված անհաղթահարելի ուժի առկայությամբ և ըստ այդմ հաստատված համարել, որ Ընկերության մեղքը ստեղծված իրավիճակում բացակայում է:
2.Առաջարկությամբ դիմել Արենի համայնքի ղեկավարին և ողջ աշխատակազմին` առաջարկելով զերծ մնալ «ԱՐԵՆԻ ՈՒԱՅՆ ՀՈԹԵԼ» ընկերության նկատմամբ Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի 1541հոդվածի հատկանիշներով վարույթ հարուցելուց և Ընկերության նկատմամբ վարչական տույժ կիրառելուց:
3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:
|